İstanbul'un kuşatılması
Yıldırım Bayezit'e karşı Karamanoğulları Beyliği ile ittifak yapan Bizans İmparatoru, bir yandan Anadolu'daki Türk beyliklerini, diğer taraftan da Avrupa devletlerini Osmanlı Devleti aleyhine kışkırtıyordu.Bu gelişmeler üzerine Yıldırım Bayezıt İstanbul'u karadan ve denizden kuşattı. Niğbolu savaşının çıkması üzerine, yapılan kuşatma kaldırıldı. Niğbolu Savaşı'ndan sonra İstanbul yeniden kuşatıldı. Yıldırım Bayezıt kuşatma sürerken Bizans'ın Karadeniz ile bağlantısını kesmek için Anadolu Hisarı'nı yaptırdı. Osmanlı'nın elindeki toplar İstanbul'un surlarını yıkacak büyüklükte değildi. Ayrıca Anadolu'da ve Rumeli'de karışıklıklar çıkmıştı. Bu nedenlerle İstanbul kuşatması kaldırıldı. Bizans'ın Avrupa'dan yardım arayışlarının devam etmesi nedeniyle 1400 tarihinde tekrar gerçekleştirilen İstanbul kuşatması , doğuda görülen Timur tehlikesi üzerine kaldırıldı. Buna rağmen Bizans ile istenilen şartlarda bir antlaşma yapıldı.
Bu antlaşmaya göre;
* İstanbul'da bir Türk mahellesi kurulacak ve bir cami yapılacaktır.
* İstanbul'daki Türklerin davalarına bakmak için bir kadı tayin edilecek
* Bizans Osmanlı Devleti'ne her yıl vergi verecekti
30 Ekim 2010 Cumartesi
NİGBOLU SAVAŞI (1396)
Niğbolu Savaşı 25 Eylül 1396'da Osmanlı ordusunun Macaristan, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu, Fransa, Eflak, Lehistan, İngiltere Krallığı, İskoçya Krallığı, Eski İsviçre Konfederasyonu, Venedik Cumhuriyeti, Genova Cumhuriyeti, St. Jean Şövelyeleri askerlerinden oluşmuş bir Haçlı Ordusu'yla Tuna Nehri üzerinde bulunan Niğbolu kalesi yakınlarında yaptığı ve Osmanlı zaferiyle sonuçlanmış bir savaştır. Bu savaş aynı zamanda Niğbolu Haçlı Seferi diye de anılmakta olup Ortaçağın sonuncu büyük Haçlı Seferi olarak da nitelendirilmektedir. Bazı kaynaklarda savaşın tarihi 28 Eylül olarak verilmiştir.
26 Ekim 2010 Salı
25 Ekim 2010 Pazartesi
Yıldırım beyazıt dönemi
I. Murat’ın ölümünü fırsat bilen bazı Anadolu beylikleri Yıldırım Bayezit’e karşı düşmanca bir tavır takındılar.
Karamanoğlu Alaettin Ali Bey’in kışkırtmasıyla Hamitoğulları, Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşoğulları ve Germiyanoğulları Osmanlı topraklarına hücum ettiler. Bunun üzerine Yıldırım Bayezit, Sırpları vergiye
bağlayarak onlarla anlaştı; Rumeli sınırlarını güvenlik altına alarak Anadolu beyliklerinin üzerine yürüdü.
Beylikler Üzerine Yapılan Seferler
İlk önce Germiyanoğulları Beyliği üzerine yürüyen Yıldırım Bayezit Kütahya’yı geri aldı. Germiyanoğulları beyi II. Yakup Bey, pişmanlığını ve bağlılığını bildirdi. Kütahya’nın işgaline sinirlenen Bayezit onu İpsala’ya sürgüne gönderdi.Topraklarını ülkesine kattı (1390).
Karamanoğlu Alaettin Ali Bey’in kışkırtmasıyla Hamitoğulları, Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşoğulları ve Germiyanoğulları Osmanlı topraklarına hücum ettiler. Bunun üzerine Yıldırım Bayezit, Sırpları vergiye
bağlayarak onlarla anlaştı; Rumeli sınırlarını güvenlik altına alarak Anadolu beyliklerinin üzerine yürüdü.
Beylikler Üzerine Yapılan Seferler
İlk önce Germiyanoğulları Beyliği üzerine yürüyen Yıldırım Bayezit Kütahya’yı geri aldı. Germiyanoğulları beyi II. Yakup Bey, pişmanlığını ve bağlılığını bildirdi. Kütahya’nın işgaline sinirlenen Bayezit onu İpsala’ya sürgüne gönderdi.Topraklarını ülkesine kattı (1390).
Aydınoğulları, Saruhanoğulları ve Menteşoğulları beyliklerinin topraklarını savaşmadan ele geçirdi, Aydınoğlu İsa Bey’e Tire; Menteşoğlu Mahmut Bey’e de Bergama şehri mülk olarak verildi.
Ertesi yıl Hamitoğulları Beyliğini ele geçirdi. Oradan güneye inerek Antalya’yı aldı.
Konya üzerine yürüyen Yıldırım Bayezit şehri kuşattı. Karamanoğlu beyi Alaettin Ali Bey Taşeli’ne çekildi. Konya, Osmanlıların eline geçti: Alaettin Ali Bey’in isteği üzerine barış yapıldı. Buna göre, Akşehir ve Beyşehir tarafları Osmanlılara geri verildi (1391).
Yıldırım Bayezit’in dostu Candaroğulları beyi II. Süleyman Paşa Karamanoğulları ve Kadı Burhanettin ile anlaşmıştı. Bu durumu bilen Yıldırım Bayezit Kastamonu üzerine yürüdü. Yapılan savaşta II. Süleyman Paşa öldü. Candaroğlu Beyliği’nin Kastamonu koluna ait topraklar böylece Osmanlıların eline geçmiş oldu. Candaroğulları’nın Sinop kolu beyi İsfendiyar Bey bağlılığını bildirdiği için, Osmanlılara tabi olarak kalmasına müsaade edildi (1392).
Candaroğulları’na yardıma gelen Kadı Burhanettin ile Osmanlı öncüleri karşılaştılar. Yapılan savaşta şehzade Ertuğrul öldü. Balkanlardaki durum karşısında Yıldırım Bayezit acele olarak Rumeli’ye geçti (1392).
Karamanoğlu beyi Alaettin Ali Bey, Yıldırım Bayezit’in Rumeli’deki işlerle uğraşmasını fırsat sayarak Ankara’yı ele geçirdi. Bunu haber alan Yıldırım Bayezit Karamanoğulları üzerine yürüdü. Üç gün süren savaşı Yıldırım Bayezit kazandı. Alaettin Ali Bey yakalanarak öldürüldü ve toprakları Osmanlı Devleti’ne katıldı (1397).
Yıldırım Bayezit 1398 yılında sefere çıkarak Samsun’u aldı. Ayrıca Trabzon’a kadar olan Karadeniz kıyılarını Osmanlılara bağladı.
Akkoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman Beyle Kadı Burhanettin’in arası açılmıştı. Divriği yalarımda Karabel’de yapılan savaşı kazanan Kara Yülük Osman Bey, Kadı Burhanettin’i öldürttü. Bu durumdan yararlanan Yıldırım Bayezit, Tokat, Sivas, Kayseri, Aksaray, Malatya ve civarını ele geçirdi.
İstanbul Kuşatması
Yıldırım Bayezit, Bizans imparatoru II. Mamıel’in, Bizansla yapılan anlaşma şartlarını yerine getirmek istememesi üzerine İstanbul’u kuşatmaya başladı (1391). Surları yıkabilecek güçte toplar olmadığı için şehri aç bırakarak teslim olmaya mecbur etmek istedi. Bu maksatla Karadeniz’den gelebilecek yardımları engellemek için Anadolu Hisarını yaptırdı.
Son kuşatma çok şiddetli oldu. Halk açlıktan ölüyordu. Askerlerde moral kalmamıştı. İşte bu sırada Timur, Sivas’a kadar gelip şehri yakıp yıkınca. Yıldırım Bayezit kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı.
Bulgar Krallığı’nın Osmanlı Topraklarına Katılması
Macar kralı, Bulgaristan işlerine karışıyor ve Kral Şişman’la gizli görüşmeler yapıyordu. Bu durumu haber alan Yıldırım Bayezit, oğlu Süleyman Çelebi komutasında bir orduyu Bulgaristan’a gönderdi. Üç aylık bir kuşatmadan sonra Tırnova alındı. Böylece Doğu Bulgaristan Osmanlı topraklarına katılmış oldu (1393).
Haçlı İttifakı ve Niğbolu Savaşı
Osmanlılar Rumeli’deki faaliyetlerine bütün hızlarıyla devam ediyorlardı. Donanma, Ege sularında dolaşıyordu. Bu durum Venedik ve Cenevizlerin işine gelmemesine rağmen, ekonomik çıkarları gereği Osmanlılarla iyi geçiniyorlardı.
Türk fetihlerinin boyutlarını en iyi Macarlar anlamıştı. Yalmz basma Türklerle başa çıkmanm mümkün olmadığını, daha önceki tecrübelerinden bilen Macar kralı Sigismund, Avrupa devletlerinden yardım istedi. Bu çağrının sebeplerinden biri de, İstanbul’un beş yıldan beri Türkler tarafından abluka altında tutulması idi. Sigismund’un çağrısına Fransız, Alman, Flemenk, İngiltere, İskoçya, Savua, Lombardiya ve Rodos şövalyeleri ile Ulahlar olumlu cevap verdiler. Fransız askerlerinin başında Korkusuz Jan vardı.
Sigismund’un komutasındaki Haçlı ordusu güneye doğru iki koldan harekete geçti. Geçtikleri yerlerdeki Ortodoks halka zulmettiler. Yakaladıkları Türkleri işkenceyle öldürdüler. İki kuvvet Niğbolu’da birleşti. Niğbolu Kalesi’ni kuşatan Haçlılar, Türk ordusunun görünmemesinden cesaret aldılar. Haçlı ordusunun sının geçtiğini öğrenen Yıldırım Bayezit, kuvvetlerini Edirne’de toplayarak düşman üzerine yürüdü. Yıldırım Bayezit’in hızla yaklaştığını haber alan Sigismund, harp meclisini toplayarak savaş düzeni hakkında görüş alışverişinde bulundu. Önce Ulah kuvvetlerinin ileri sürülmesini, asıl kuvvetin Yıldırım Bayezit’in bulunduğu merkeze yüklenmesi için geride beklemesi gerektiğini söyledi. Fransız komutanlar, Türkleri yenebileceklerini söyleyerek ilk defa harbe girmekte ısrar ettiler. Sigismund istemeyerek Fran¬sızların isteğini yerine getirmek zorunda kaldı.
Savaşın başlangıcında, Haçlı ordusu çok kalabalıktı. Osmanlı ordusunun mevcudu Haçlıların yarısı kadardı. İki ordu Niğbolu Kalesi yakınında karşı karşıya geldiler. Savaş, Fransız süvarilerinin, Osmanlı ordusunun merkez kuvvetlerine saldırmasıyla başladı. En önde bulunan azap askerlerini öldürmeye başladılar. Daha sonra azapların gerisinde bulunan Yeniçerilerin üzerine saldırdılar. Plan gereği Osmanlı merkez kuvvetleri biraz geri çekildi. Türklerin bu hareketinden iyice cesaretlenen Fransızlar, içerilere kadar sokuldular. Çembere alındıklarını, pusudan çıkan Yıldırım Bayezit’in komutasındaki askerlerin hücumuyla anladılar. Bir kısmı öldürüldü, bir kısmı da esir alındı. Esir alınanlar arasına korkusuz Jan ve Fransız asilzadeleri de vardı.
Sonucun kötü olduğunu anlayan Ulah prensi kuvvetlerini alarak ülkesine döndü. Osmanlı kuvvetleri bütün gücüyle Haçlı ordusu üzerine yüklendi. Haçlıları iyice sarstıktan sonra yedek kuvvetlere hücum emrini verdi. Savaşı kaybettiğini anlayan Sigismund, Tuna yoluyla Karadeniz’e, oradan da İstanbul’a canını zor attı (1396).
Niğbolu Zaferi’nden sonra düşmanın eline geçmiş olan yerler tekrar ele geçirildi. Vidin Bulgar Krallığı’na son verildi. Ayrıca Macaristan’a akınlar yapılarak ganimet elde edildi. Korkusuz jan ve esir alman diğer asilzadeler fidye ödeyerek ülkelerine döndüler.
1397 yılında Yunanistan’a sefere çıkan Yıldırım Bayezit Atina’ya kadar ilerledi. Yolu üzerindeki bazı yerleri ve kaleleri aldıktan sonra, buraya akıncı beylerinden Turahan Bey’i bırakarak geri döndü. Akıncılar devamlı olarak Mora’ya akınlar yaptılar ve birçok yeri ele geçirdiler. Osmanlılarla başa çıkamayacağını anlayan Mora Rum despotu vergi vermeyi ve Osmanlı himayesine girmeyi kabul etti. Osmanlılar iskan politikaları gereği Anadolu’dan getirdikleri Türkleri fethettikleri yerlere yerleştirdiler. Ayrıca bir miktar Rum’u da Anadolu’ya naklettiler.
Ankara Savaşı
Timur kısa bir süre içerisinde İran, Irak, Azerbaycan’ı idaresi altına aldıktan sonra Bağdat’ı işgal etti. Topraklan elinden alınan Celayir sultanı Ahmet ile Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf, Osmanlılara sığındı. Buna karşılık toprakları Yıldırım Bayezit tarafından alman Germiyan, Menteşe, Saruhan ve Aydın beyleri ile Doğu Anadolu’daki bazı emirler, Timur’a sığındılar.
Timur, Yıldırım Bayezit’ten kendisine sığınan iki hükümdarın teslimini istedi. Bayezit bu isteği şiddetle reddetti. Timur, Akkoyunlu Türkmen aşireti reisi Karayülük Osman Bey’in teşvikiyle Sivas’ı kuşattı. Kale komutanı, hiç kimsenin canına dokunulmaması şartı ile kaleyi teslim etti. Verdiği sözde durmayan Timur, kaleyi savunan askerleri diri diri çukurlara gömdürttü. Bu olaydan sonra Timur, Suriye seferine çıktı.
Yıldırım Bayezit Memlûk sultanına müracaatla Timur’a karşı ortak hareket teklif etti. Malatya’nın Osmanlılar tarafından işgal edilmesine kızan Memlûk sultanı teklifi reddetti. Timur ile Yıldırım Bayezit arasında birçok mektup gidip geldi. Kışı Karabağ’da geçiren Timur, Orta Asya’dan getirttiği kuvvetlerle iyice güçlenmişti. Anadolu seferine karar verdiği sırada Çin imparatoru ölmüş ve Çin’de karışıklıklar çıkmıştı. Çin seferine çıkacak olan Timur, arkada güçlü bir devlet bırakmak istemiyordu. Timur, kendisi gibi Müslüman olan, ayrıca devamlı cihadlar yapan Yıldırım Bayezit ile yapılacak savaşın sorumluluğunu üzerinden atmak için kabul edilmesi imkansız isteklerde bulunuyordu. Bu isteklerden bazıları şunlardı:
1- Yıldırım Bayezit’in oğullarından birinin kendi yanına gönderilmesi.
2- Bağımlılık belirtisi olarak göndereceği külah ve kemerin kabul edilmesi.
3- Anadolu beylikleri topraklarının eski sahiplerine iadesi.
4- Kara Yusuf’un kendine teslim edilmesi.
Yıldırım Bayezit bu şartlan şiddetle reddetince, savaş iki taraf için de kaçınılmaz bir hal aldı. Ankara’ya gelen Yıldırım Bayezit, Timur’un Sivas’ta olduğunu öğrenince, Sivas ve Tokat arasındaki geçitleri tuttu. Bu durumu öğrenen Timur, Kayseri üzerinden Kırşehir istikametine yürüdü. Osmanlı ordusunun üzerine geldiğini öğrenince süratli bir şekilde Ankara’ya yöneldi. Böylece Yıldırımı arkasına almış oluyordu.
Ankara’ya gelen Timur hemen kaleyi kuşattı. Ayrıca Bayezit’in kendi geldiği yoldan Ankara’ya geleceğini tahmin ederek o yönde tedbirler aldı. Yıldırım Bayezit Timur’un hiç beklemediği bir anda, onun geliş yolunun aksi istikametinden gelerek Çubuk ovasına yerleşti. Bu durumda Timur baskına uğramış demekti. Timur’u gafil avlayan Yıldırım Bayezit, oğullarının ve komutanlarının bütün ısrarına rağmen hemen hücuma geçmedi. Bu fırsatı değerlendiren Timur, sabaha kadar bütün cephesini değiştirdi.
Kuvvetler arasında sayı bakımından büyük dengesizlik vardı. Ayrıca Timur’un ordusunda filler de vardı. Savaş başlar başlamaz Osmanlıların sol kanadına yüklenen Timur, başarılı olamadı. Ancak sol kanadın gerisinde bulunan ve daha önce Timur tarafından gizlice elde edilen Kara Tatarlar Rumeli askerlerinin üzerine ok yağdırdı, iki ateş arasında kalan sol kanat geri çekilmek zorunda kaldı. Sağ kolda yapılan savaşta Osmanlılar galip durumdayken, Anadolu beylerine bağlı tımarlı sipahiler kendi beylerini Timur tarafmda görünce o tarafa geçtiler. Bu olay üzerine sağ kanat da geri çekilmek zorunda kaldı.
Bu durum karşısında Bayezit’e geri çekilmesi söylendi ise de kabul etmedi. Savaşın kaybedildiğini anlayan vezir-i azam Ali Paşa ve etrafındakiler, şehzade Süleyman Çelebi’yi alarak Bursa’ya kaçtılar. Şehzade Çelebi Mehmet de Amasya’ya kaçtı. Savaşın tamamen kaybedildiğini anlayan Bayezit’e kaçma teklif edildiyse de reddederek savaş meydanında şerefli bir şekilde ölmeyi tercih ettiğini söyledi. Etrafında kalan bir avuç askerle sonuna kadar savaştı ve esir düştü (1402). Bu olayı bir türlü hazmedemeyen Yıldırım Bayezit üzüntüsünden hastalanarak öldü.
Savaş, Osmanlılar bakımından çok kötü sonuçlar doğurdu. Bu sonuçlardan en önemlileri şunlardır:
a- Balkanlardaki Türk ilerleyişi durdu.
b- Bazı topraklar Bizanslılara bırakıldı.
c- Anadolu beylikleri tekrar kuruldu.
d- Yıldırım Bayezit’in oğulları Timur’un hakimiyetini kabul ederek çeşitli bölgelerde hakimiyetlerini sürdürdüler.
Yıldırım Bayezit çok gururlu ve aynı zamanda adil bir padişahtı. İlim adamlarına saygı gösterir ve onlara gereken değeri verirdi.
23 Ekim 2010 Cumartesi
Yıldırım beyazıt hayatı
-
YILDIRIM BEYAZIT
Babası: Murad Hüdavendigar
Annesi: Gülçiçek Hatun
Doğumu: 1360
Vefatı: 8 Mart 1403
Saltanatı: 1389 – 1403
Yıldırım Bayezid tahta geçtikten sonra, babasının vefatı üzerine Anadolu'da bulan ayaklanmaların tamamını zamanda bastırdı. Germiyan, Aydın, Menteşe ve Saruhan Beyliği bu devirde katıldı. Hamid Beyliğine bağlı Isparta, Burdur, göller yöresi Osmanlıların oldu.
Yıldırım 1391'de Bizanslılardan Şile’yi aldı.İstanbulu almak için savaşlar düzenledi,Tuna nehrini geçerek Romanya'yı Osmanlılara tabi kıldı.1392'de Silivri ve Selanik Osmanlılara katıldı. 1393'de Bulgaristan tamamen fethedildi.1394'de Kastamonu ve çevresi alındı.1396'da Haçlı ordusu Niğbolu'da imha edildi. Binlercesi esir alındı. 1397'de Salona Piskoposu, Padişahı bizzat davet ederek halkın zulümden kurtarılmasını rica etmiş bunun üzerine Yıldırım Bayezid, Bizanslılardan Silivri, Mora ve Attika'yı kurtarmıştır. Türklerin Yunanistan'ı almaları böyle olmuştur. Girdiği savaşlarda göstermiş olduğu cesaretten dolayı 1397'de ona (Yıldırım) lakabı verilmiştir.
Karaman beyliği tamamen Osmanlı topraklarına girmişdir.Timur ile Ankara savaşı yapıldı ve Yıldırım yenildi. Timur'un yanında esir olarak kalan büyük Osmanlı Hükümdarı ve Fatih'in dedesi üzüntüsünden 7 ay 12 gün sonra 43 yaşında iken vefat etti. Cenazesi oğlu Çelebi tarafından Bursa'ya getirilerek, kendi türbesine defnedilmiştir.
Buna göre;Yıldırım'ın kazanmış olduğu zaferlerin en mühimlerinden birisi (25 Eylül 1396) senesinde, tek başına Müslüman Türk milletinin, bütün bir Hıristiyan Avrupa Devletlerine karşı kazanılmış ve tarihin en büyük zaferlerinden birisi olan Niğbolu zaferi'dir.
Yıldırım beyazıt dönemi
I.Beyazıt Döneminde Anadolu Beyliklerinin İttifakları
I.Murad’ın vefatı üzerine Beyazıt tahta geçti. Küçük kardeşi Yakup Çelebi’yi öldürttü.22
Karaman beyi her fırsatta Osmanlının kırılma noktalarından faydalanmak istiyordu. Yine bu değişikliği fırsat bilen Karamanlı Ali Bey Osmanlı hakimiyetindeki Hamidi topraklarını rahatsız etmeye başlamıştı. Ayrıca yine Karaman Bey’in kışkırtmaları sonucu Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Saruhanoğulları da fesatlık çıkarmaya başlamışlardı.23 I.Beyazıt bu durumu ortadan kaldırmak için sefere çıktı.
Sırasıyla Aydınoğulları, Saruhanoğulları ve daha sonra da Menteşeoğullarının üzerine gitti. Bunlar teslim olmak zorunda kaldılar.24 Böylece savaşsız bir şekilde üç beylik itaat altına alındı. Aydın ili Şehzade Ertuğrul’a, Saruhan ili Şehzade Emir Süleyman’a sancak olarak verildi.
2.3. I.Beyazıt Döneminde Karamanoğullarıyla İlişkiler
Bursa’ya tekrar dönen Sultan, Karaman Bey’inin fitneleri ve Hamidi İli’ne yaptığı tecavüzler üzerine Karaman seferi çıktı. Kendisine karşı Kadı Burhanettin’in safına geçen Candaroğulları’nın üzerine yürüdü. Eflak voyvodasının Osmanlıya saldırması daha sonra da kış mevsiminin gelmesi üzerine uzun süre neticelenemeyen sefere Candaroğulları’nın Kastamonu şubesinin 1392 yılında alınmasıyla başladı.25
Daha sonra Konya üzerine yürüyen Beyazıt’ın gelişinden korkan Ali Bey kaçtı. Kaleye sığınan Ali Bey karşı koyamayacağını anladı ve özür diledi. Bütün yaptıklarına rağmen Çarşamba suyu sınır olarak kabul edildi. Larende ve Taşeli Karamanlılara bırakıldı. Sultan’ın Eflak’la ilgilenmesini fırsat bilen Karaman Beyi, Timurtaş Paşa’nın kontrolünde bulunan yerlere saldırmış ve Timurtaş Paşa’yı esir etmişti. Sultan Beyazıt bunun üzerine sefere çıktı. Her ne kadar paşa serbest bırakıldıysa da Konya, Aksaray, Larende ile birlikte bir çok belde Osmanlı hakimiyeti altına geçti.26 Ali Bey idam edildi.
Beyazıt attığı adımlarla artık büyük bir imparatorluğun sinyallerini veriyordu. Çünkü fetihlerle beraber Anadolu’da da dağınık bulunan Türk beyliklerini yavaş yavaş itaat altına alıyordu.
2.4. I.Beyazıt Döneminde Diğer Beyliklerle İlişkiler
Karamanoğullarını Osmanlı idaresine alan Beyazıt, Canik Beyi Cüneyt Bey idaresindeki Samsun’u aldı. Daha sonra Çarşamba ve Terme bölgesindeki beylikleri aldı. Taceddinoğulları ve Taşanoğullarını da alan Beyazıt, Trabzon Rum İmparatorluğu ile sınır komşusu oldu.
2.5. I.Beyazıt Döneminde Osmanlı - Kadıburhanettin İlişkileri
Ayrıca Sivas merkezli olan Kadı Burhanettin Devleti, Akkoyunlularla yapılan savaşta Kadı Burhanettin’in ölmesi sonucu, devlet adamlarının Osmanlıdan yardım istemesi sonucu bu devletin toprakları Osmanlı idaresine girdi.29 Bu seferler sonucu Osmanlı, iki büyük devletle karşı karşıya kaldı. Birisi Timur Devleti, birisi de Memluk Sultanlığı idi. Çünkü Dulkadiroğulları Beyliği tehdit altına alındı ve Memluk hakimiyetini tanımış olan bu beylik iki büyük devleti karşı karşıya getirmiş oldu.
I.Murad’ın vefatı üzerine Beyazıt tahta geçti. Küçük kardeşi Yakup Çelebi’yi öldürttü.22
Karaman beyi her fırsatta Osmanlının kırılma noktalarından faydalanmak istiyordu. Yine bu değişikliği fırsat bilen Karamanlı Ali Bey Osmanlı hakimiyetindeki Hamidi topraklarını rahatsız etmeye başlamıştı. Ayrıca yine Karaman Bey’in kışkırtmaları sonucu Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Saruhanoğulları da fesatlık çıkarmaya başlamışlardı.23 I.Beyazıt bu durumu ortadan kaldırmak için sefere çıktı.
Sırasıyla Aydınoğulları, Saruhanoğulları ve daha sonra da Menteşeoğullarının üzerine gitti. Bunlar teslim olmak zorunda kaldılar.24 Böylece savaşsız bir şekilde üç beylik itaat altına alındı. Aydın ili Şehzade Ertuğrul’a, Saruhan ili Şehzade Emir Süleyman’a sancak olarak verildi.
2.3. I.Beyazıt Döneminde Karamanoğullarıyla İlişkiler
Bursa’ya tekrar dönen Sultan, Karaman Bey’inin fitneleri ve Hamidi İli’ne yaptığı tecavüzler üzerine Karaman seferi çıktı. Kendisine karşı Kadı Burhanettin’in safına geçen Candaroğulları’nın üzerine yürüdü. Eflak voyvodasının Osmanlıya saldırması daha sonra da kış mevsiminin gelmesi üzerine uzun süre neticelenemeyen sefere Candaroğulları’nın Kastamonu şubesinin 1392 yılında alınmasıyla başladı.25
Daha sonra Konya üzerine yürüyen Beyazıt’ın gelişinden korkan Ali Bey kaçtı. Kaleye sığınan Ali Bey karşı koyamayacağını anladı ve özür diledi. Bütün yaptıklarına rağmen Çarşamba suyu sınır olarak kabul edildi. Larende ve Taşeli Karamanlılara bırakıldı. Sultan’ın Eflak’la ilgilenmesini fırsat bilen Karaman Beyi, Timurtaş Paşa’nın kontrolünde bulunan yerlere saldırmış ve Timurtaş Paşa’yı esir etmişti. Sultan Beyazıt bunun üzerine sefere çıktı. Her ne kadar paşa serbest bırakıldıysa da Konya, Aksaray, Larende ile birlikte bir çok belde Osmanlı hakimiyeti altına geçti.26 Ali Bey idam edildi.
Beyazıt attığı adımlarla artık büyük bir imparatorluğun sinyallerini veriyordu. Çünkü fetihlerle beraber Anadolu’da da dağınık bulunan Türk beyliklerini yavaş yavaş itaat altına alıyordu.
2.4. I.Beyazıt Döneminde Diğer Beyliklerle İlişkiler
Karamanoğullarını Osmanlı idaresine alan Beyazıt, Canik Beyi Cüneyt Bey idaresindeki Samsun’u aldı. Daha sonra Çarşamba ve Terme bölgesindeki beylikleri aldı. Taceddinoğulları ve Taşanoğullarını da alan Beyazıt, Trabzon Rum İmparatorluğu ile sınır komşusu oldu.
2.5. I.Beyazıt Döneminde Osmanlı - Kadıburhanettin İlişkileri
Ayrıca Sivas merkezli olan Kadı Burhanettin Devleti, Akkoyunlularla yapılan savaşta Kadı Burhanettin’in ölmesi sonucu, devlet adamlarının Osmanlıdan yardım istemesi sonucu bu devletin toprakları Osmanlı idaresine girdi.29 Bu seferler sonucu Osmanlı, iki büyük devletle karşı karşıya kaldı. Birisi Timur Devleti, birisi de Memluk Sultanlığı idi. Çünkü Dulkadiroğulları Beyliği tehdit altına alındı ve Memluk hakimiyetini tanımış olan bu beylik iki büyük devleti karşı karşıya getirmiş oldu.
Yıldırım beyazıt dönemi
Yıldırım Beyazıt’ın Anadolu Siyaseti
I.Murad’ın vefatı Anadolu da karışıklıklara sebep oldu Karamanlıların desteği ile beylikler tekrar egemenliklerini güçlendirmeye başladılar.
Beyazıt ilk önce bunlara yeteri tepkiyi gösteremedi. Yaklaşık bir sene oyalama taktiği kullandı. Çünkü Rumeli’nde dengeler çok hassastı. Beyazıt Rumelini hizaya soktuktan sonra Anadolu’ya yöneldi. Daha alındığı halde fırsattan yararlanıp bağımsızlıklarını elde eden beylikler üzerine yöneldi.
Beyazıt döneminde Anadolu siyaseti artık belli bir sisteme ve meşruluğa kavuşmuştur. Beyazıt özellikle Niğboludan sonra aldığı “Sultan-ı İklim-i Rum” sıfatıyla Abbasi Halifesinden takdir de almıştır.20 Böylece artık Anadolu Sultanı olan Beyazıt daha rahat hareket etme fırsatını bulmuştur.21 Bu, Beyazıt’ın yaptığı Anadolu seferlerinde kullanabileceği bir meşruluk kaynağıydı.
Dolayısıyla Beyazıt Anadolu’yu büyük bir oranda Osmanlı himayesine alırken diğer padişahların sahip olamadığı bir ayrıcalık elde etmişti.
I.Murad’ın vefatı Anadolu da karışıklıklara sebep oldu Karamanlıların desteği ile beylikler tekrar egemenliklerini güçlendirmeye başladılar.
Beyazıt ilk önce bunlara yeteri tepkiyi gösteremedi. Yaklaşık bir sene oyalama taktiği kullandı. Çünkü Rumeli’nde dengeler çok hassastı. Beyazıt Rumelini hizaya soktuktan sonra Anadolu’ya yöneldi. Daha alındığı halde fırsattan yararlanıp bağımsızlıklarını elde eden beylikler üzerine yöneldi.
Beyazıt döneminde Anadolu siyaseti artık belli bir sisteme ve meşruluğa kavuşmuştur. Beyazıt özellikle Niğboludan sonra aldığı “Sultan-ı İklim-i Rum” sıfatıyla Abbasi Halifesinden takdir de almıştır.20 Böylece artık Anadolu Sultanı olan Beyazıt daha rahat hareket etme fırsatını bulmuştur.21 Bu, Beyazıt’ın yaptığı Anadolu seferlerinde kullanabileceği bir meşruluk kaynağıydı.
Dolayısıyla Beyazıt Anadolu’yu büyük bir oranda Osmanlı himayesine alırken diğer padişahların sahip olamadığı bir ayrıcalık elde etmişti.
Yıldırım beyazıt dönemi
ÖNEMLİ OLAYLAR:
1)- Niğbolu Savaşı(1396),
2)- Anadolu'da Türk Birliğinin Sağlanması,
3)- İstanbul Kuşatmaları,
4)- Ankara Savaşı (1402)
1)-NİĞBOLU SAVAŞI (1396):
Sebepleri: a)- Kuşatma altında bulunan Bizans'ın Avrupa'dan yardım istemesi,
b)- Macarlar'ın Osmanlıların Balkanlar'daki ilerleyişi karşısında papadan yardım istemesi.
Savaş : Avrupa Devletlerinin ordularından oluşan (Macar, Fransız, Alman, İngiliz,Polonya,
Venedik ve diğerleri)Haçlı ordusunun Niğbolu kalesini kuşatması üzerine, Yıldırım Bayezid
İstanbul kuşatmasını kaldırarak, Niğbolu önlerinde Haçlı ordusunu yendi.
Önemi : a)- Bu zaferden sonra bulgaristan tamamen Türk topraklarına katıldı.
b)- Bu zafer Anadolu Türk Birliğinin sağlanmasında da etkili oldu.
c)- Mısır'daki halife Yıldırım'a "Rum Diyarının Sultanı" ünvanını verdi.
2)- ANADOLU'DA TÜRK BİRLİĞİNİN SAĞLANMASI:
Hatırlanacağı gibi anadolu'da Türk birliğinin sağlama çabaları Orhan Bey zamanında başlatılmış, bu
dönemde Karesi beyliği Osmanlılara bağlanmış, Ankara Ahilerden alınarak Osmanlı topraklarına
katılmıştı.
I. Murat devrinde beyliklerle akrabalık yoluyla dostluk kurulmaya çalışılmış, Germiyanoğullarından
çehiz olarak bazı topraklar alınmış, Karaman Bey'i akrabalığa rağmen düşmanca davranışlarını
sürdürünce üzerine sefer düzenlenmiş, yine Hamitoğullarından para karşılığı bazı topraklar satın
alınmıştı.
YILDIRIM BAYEZID
a)- Batı Anadolu'daki beyliklerden Germiyan, Aydın,Saruhan, Menteşe ve Hamitoğullarına son verildi.
b)- Candaroğullarına son verildi.
c)- Kadı Burhanettin Beyliği (Eretna devleti) ile yapılan KIRKDİLİM savaşında Osmanlı kuvvetleri
yenildi. Şehzade Ertuğrul şehit oldu. Kadı Burhaneddin'in Akkoyunlu Devletiyle yaptığı savaşta
ölmesi üzerine bu beyliğin toprakları da Osmanlılara katıldı.
d)- 1401 yılında Karamanoğullarına son verildi.
e)- Dulkadir oğulları Beyliği Osmanlılara bağlandı.
3)- İSTANBUL KUŞATMALARI:
Yıldırım Bayezıd 1291-1400 yılları arasında İstanbul'u 4 kez kuşatmış, bu kuşatmalar sırasında
Bizans'a Karadenizden gelecek yardımı engellemek için boğazın Anadolu yakasına Anadolu
Hisarını(Güzelcehisar) yaptırdı.
Bu kuşatmaların başarısız olma sebepleri:
a)- Karamanoğullarının problem çıkarması
b)- Haçlı Saldırıları (Niğbolu)
c)- Timur tehlikesi
OSMANLI-BİZANS ANTLAŞMASI: Yıldırım Timur tehlikesinin belirmesi üzerine Bizans ile anlaşma
imzalayarak 4. kuşatmayı kaldırdı. Bu antlaşmaya göre:
a)- İstanbul'da Türk mahallesi kurulacak ve bir cami yapılacak.
b)- Türkler ticaret amacıyla serbestçe İstanbul'a girebilecek.
c)- İstanbul'da Türklerin davalarına bakmak için kadı bulunacak.
d)- Bizans Osmanlı Devletine vergi verecek.
4)- ANKARA SAVAŞI (1402):
15. yüzyıl başlarında Osmanlılar doğuda Memlük ve Timur Devletiyle komşu olmuşlardı. Timur Çağatay
Hanlığına son vererek büyük bir devlet kurmuş, Altınorda devletinin parçalanmasına yol açmış, İran,Irak
ve kuzey Hindistan'ı topraklarına katıp, 1400 yılından itibaren Osmanlı topraklarına saldırmaya
başlamıştı.
ANKARA SAVAŞININ SEBEPLERİ:
a)- Yıldırım tarafından toprakları alınan Anadolu Beylerinin Timur'a sığınarak, onu kışkırtmaları.
b)- Timur tarafından toprakları alınan Irak hükümdarı Celayiroğlu Ahmet ve Karakoyunlu hükümdarı
Kara Yülük Osman'ın Yıldırım'a sığınmaları
c)- Timur'un Çin'e yapacağı sefer öncesinde arkasında güçlü bir devlet bırakmak istemeyişi.
d)-Timur'un Osmanlı'dan kabul edilemez istekleri.
NOT: Timur Yıldırım Bayezıt'dan Anadolu Beylerinin topraklarını iade etmesini, Celayiroğlu Ahmet
ve Kara Yülük Osman'ın kendisine teslim edilmesini, Osmanlı Devletinin kendisine
bağlılığını bildirmesini istemişti.
SAVAŞ: İki ordu arasında savaş, Ankara'da Çubuk ovasında yapıldı. KARATATARLAR'ın ve Anadolu
beylikleri askerlerinin saf değiştirmesi Osmanlı ordusunun savaşı kaybetmesine ve Yıldırım
Bayezıt'ın esir düşmesine neden oldu.
SONUÇLARI:
a)- İlk ve son kez bir Osmanlı padişahı savaşta esir düştü.
b)- Osmanlı Devleti 11 yıl sürecek Fetret devrine girdi.
c)- Anadolu Türk birliği yeniden bozuldu, beylikler yeniden kuruldu. (Karesi ve Kadı Burhaneddin
beylikleri hariç)
d)- Balkanlar'da Osmanlı ilerleyişi bir süre durdu, hatta bazı topraklar kaybedildi.
e)- Bizans'ın alınması 50 yıl gecikti.
1)- Niğbolu Savaşı(1396),
2)- Anadolu'da Türk Birliğinin Sağlanması,
3)- İstanbul Kuşatmaları,
4)- Ankara Savaşı (1402)
1)-NİĞBOLU SAVAŞI (1396):
Sebepleri: a)- Kuşatma altında bulunan Bizans'ın Avrupa'dan yardım istemesi,
b)- Macarlar'ın Osmanlıların Balkanlar'daki ilerleyişi karşısında papadan yardım istemesi.
Savaş : Avrupa Devletlerinin ordularından oluşan (Macar, Fransız, Alman, İngiliz,Polonya,
Venedik ve diğerleri)Haçlı ordusunun Niğbolu kalesini kuşatması üzerine, Yıldırım Bayezid
İstanbul kuşatmasını kaldırarak, Niğbolu önlerinde Haçlı ordusunu yendi.
Önemi : a)- Bu zaferden sonra bulgaristan tamamen Türk topraklarına katıldı.
b)- Bu zafer Anadolu Türk Birliğinin sağlanmasında da etkili oldu.
c)- Mısır'daki halife Yıldırım'a "Rum Diyarının Sultanı" ünvanını verdi.
2)- ANADOLU'DA TÜRK BİRLİĞİNİN SAĞLANMASI:
Hatırlanacağı gibi anadolu'da Türk birliğinin sağlama çabaları Orhan Bey zamanında başlatılmış, bu
dönemde Karesi beyliği Osmanlılara bağlanmış, Ankara Ahilerden alınarak Osmanlı topraklarına
katılmıştı.
I. Murat devrinde beyliklerle akrabalık yoluyla dostluk kurulmaya çalışılmış, Germiyanoğullarından
çehiz olarak bazı topraklar alınmış, Karaman Bey'i akrabalığa rağmen düşmanca davranışlarını
sürdürünce üzerine sefer düzenlenmiş, yine Hamitoğullarından para karşılığı bazı topraklar satın
alınmıştı.
YILDIRIM BAYEZID
a)- Batı Anadolu'daki beyliklerden Germiyan, Aydın,Saruhan, Menteşe ve Hamitoğullarına son verildi.
b)- Candaroğullarına son verildi.
c)- Kadı Burhanettin Beyliği (Eretna devleti) ile yapılan KIRKDİLİM savaşında Osmanlı kuvvetleri
yenildi. Şehzade Ertuğrul şehit oldu. Kadı Burhaneddin'in Akkoyunlu Devletiyle yaptığı savaşta
ölmesi üzerine bu beyliğin toprakları da Osmanlılara katıldı.
d)- 1401 yılında Karamanoğullarına son verildi.
e)- Dulkadir oğulları Beyliği Osmanlılara bağlandı.
3)- İSTANBUL KUŞATMALARI:
Yıldırım Bayezıd 1291-1400 yılları arasında İstanbul'u 4 kez kuşatmış, bu kuşatmalar sırasında
Bizans'a Karadenizden gelecek yardımı engellemek için boğazın Anadolu yakasına Anadolu
Hisarını(Güzelcehisar) yaptırdı.
Bu kuşatmaların başarısız olma sebepleri:
a)- Karamanoğullarının problem çıkarması
b)- Haçlı Saldırıları (Niğbolu)
c)- Timur tehlikesi
OSMANLI-BİZANS ANTLAŞMASI: Yıldırım Timur tehlikesinin belirmesi üzerine Bizans ile anlaşma
imzalayarak 4. kuşatmayı kaldırdı. Bu antlaşmaya göre:
a)- İstanbul'da Türk mahallesi kurulacak ve bir cami yapılacak.
b)- Türkler ticaret amacıyla serbestçe İstanbul'a girebilecek.
c)- İstanbul'da Türklerin davalarına bakmak için kadı bulunacak.
d)- Bizans Osmanlı Devletine vergi verecek.
4)- ANKARA SAVAŞI (1402):
15. yüzyıl başlarında Osmanlılar doğuda Memlük ve Timur Devletiyle komşu olmuşlardı. Timur Çağatay
Hanlığına son vererek büyük bir devlet kurmuş, Altınorda devletinin parçalanmasına yol açmış, İran,Irak
ve kuzey Hindistan'ı topraklarına katıp, 1400 yılından itibaren Osmanlı topraklarına saldırmaya
başlamıştı.
ANKARA SAVAŞININ SEBEPLERİ:
a)- Yıldırım tarafından toprakları alınan Anadolu Beylerinin Timur'a sığınarak, onu kışkırtmaları.
b)- Timur tarafından toprakları alınan Irak hükümdarı Celayiroğlu Ahmet ve Karakoyunlu hükümdarı
Kara Yülük Osman'ın Yıldırım'a sığınmaları
c)- Timur'un Çin'e yapacağı sefer öncesinde arkasında güçlü bir devlet bırakmak istemeyişi.
d)-Timur'un Osmanlı'dan kabul edilemez istekleri.
NOT: Timur Yıldırım Bayezıt'dan Anadolu Beylerinin topraklarını iade etmesini, Celayiroğlu Ahmet
ve Kara Yülük Osman'ın kendisine teslim edilmesini, Osmanlı Devletinin kendisine
bağlılığını bildirmesini istemişti.
SAVAŞ: İki ordu arasında savaş, Ankara'da Çubuk ovasında yapıldı. KARATATARLAR'ın ve Anadolu
beylikleri askerlerinin saf değiştirmesi Osmanlı ordusunun savaşı kaybetmesine ve Yıldırım
Bayezıt'ın esir düşmesine neden oldu.
SONUÇLARI:
a)- İlk ve son kez bir Osmanlı padişahı savaşta esir düştü.
b)- Osmanlı Devleti 11 yıl sürecek Fetret devrine girdi.
c)- Anadolu Türk birliği yeniden bozuldu, beylikler yeniden kuruldu. (Karesi ve Kadı Burhaneddin
beylikleri hariç)
d)- Balkanlar'da Osmanlı ilerleyişi bir süre durdu, hatta bazı topraklar kaybedildi.
e)- Bizans'ın alınması 50 yıl gecikti.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)